Groenbemesters: onderwerken of laten staan?

Een veelgestelde vraag is: “Wanneer moet ik mijn groenbemester onderwerken?” Voor de wetgeving (verschilt per land) moet een groenbemester een bepaalde tijd blijven staan, maar eigenlijk geldt voor bijna elk bouwplan dat het goed is om de groenbemester zo lang mogelijk te laten staan. Zo heeft het gewas langer de tijd om stikstof op te nemen, is organische stofproductie hoger en blijft de bodem langer beschermd tegen erosie.

Een reden om een groenbemester wel eerder te vernietigen en onder te werken kan zijn dat het gewas in het zaad schiet of er een te hoge onkruiddruk is. Daarnaast wordt bijvoorbeeld op zware grond bijna altijd in het najaar geploegd of gespit, terwijl de lichtere gronden juist vaak in het voorjaar bewerkt worden.

Wat zijn de voordelen van vroeg onderwerken van een groenbemester?

Wanneer een groenbemester vroeg ondergewerkt wordt, is er meer tijd voor de vertering van de gewasresten. Vooral bij gras en Japanse haver kan dit een reden zijn om eerder onder te werken. Daarnaast is er bij vroeg onderwerken ook minder kans op zaadvorming van de groenbemester en van onkruiden. Tot slot droogt en warmt de bodem in het voorjaar ook sneller op wanneer de groenbemesters vroeg is ondergewerkt. Om te voldoen aan de Nederlandse vergroeningsregels moet je een groenbemester minimaal acht weken laten staan. Deze periode start vanaf het moment dat de groenbemester gezaaid wordt. Voor België is de aanhoudingsperiode afhankelijk van de zaaidatum en de streek waar de groenbemester gezaaid wordt.

Kijk voor de actuele regelgeving op:
Nederland - RVO regelgeving vanggewassen
België - LV voorwaarden groenbedekking

Wat zijn de voordelen van laat onderwerken van een groenbemester?

Wanneer een groenbemester laat ondergewerkt wordt, heeft het gewas langer de tijd om stikstof op te nemen. Tegelijkertijd blijft de bodem zo langer beschermd tegen erosie door wind en water. De langere groeiperiode zorgt ook voor een hogere organische stofproductie. Daarnaast zorgt de groenbemester langer voor het vasthouden van bodemvocht, en zorgt deze bij een goede bedekking voor een betere onkruidonderdrukking. Tot slot doet een gewas dat langer blijft staan meer voor de biodiversiteit dan een gewas dat vroeg ondergewerkt wordt.

Groenbemester onderwerken of laten staan? | DLF

Hoe kun je een groenbemester onderwerken?

Er zijn verschillende methodes die ingezet kunnen worden om een groenbemester onder te werken. De meestgebruikte methodes zijn:

  • Ploegen/spitten
    • Let op voor het inkuileffect bij het onderwerken van natte bladmassa: bij een gebrek aan zuurstof kan het gewas niet goed verteren.
    • Bewerk het gewas daarom bij voorkeur eerst met één van onderstaande methodes.
  • Maaien/klepelen
    • Het verkleinen van de groenbemester versnelt het verteringsproces en deze kan daarna beter worden ingewerkt en vermengd met de grond.
  • Rollen/kneuzen
    • Deze manier van onderwerken is sneller dan maaien of klepelen en zorgt zo voor een lager brandstofverbruik (gebruik hiervoor een Cambridge rol of een greencutter).
  • Schijveneggen/cultivateren
    • Maakt de bodem los
    • Verkleint en werkt het gewas oppervlakkig in (voorafgaand aan ploegen).
    • Kan ook ingezet worden om een sterke zode, zoals bij Japanse haver of gras, kapot te krijgen.
  • Frezen
    • Maakt de groenbemester kapot en werkt licht in, maar hierna moet er alsnog geploegd worden.
    • Hoog brandstofverbruik en lage werksnelheid.
  • Niet kerende grondbewerking
    • Het tijdstip en de methode van bewerken is afhankelijk van de vervolgteelt.
    • Kies bij voorkeur voor vorstgevoelige gewassen en kies in de winter voor een voorbewerking van maaien, klepelen of rollen.

Wil je weten wat groenbemesters kunnen doen voor het behoud van een gezonde bodem? Lees hier verder.